De vroegste kerk van Groede dateert uit de late dertiende of begin veertiende eeuw. Bij de grote overstroming van 1375 verdween het dorp en de kerk in de golven. Kort daarna is er op dezelfde plaats een driebeukige kerk gebouwd, die nog steeds de grondslag vormt van de huidige kerk. De stevige bakstenen toren met vierkante onderbouw met steunberen en een achtzijdige bovenbouw, heeft de eeuwen nog het best doorstaan. De kerk van Groede behoorde tot de aanzienlijkste van de regio. Deze bezat veel kerkschattenen en 174 ha landbouwgrond. Met de Reformatie in 1579 kwam hieraan abrupt een eind.

Oorlog en zout water
Tijdens de Tachtigjarige oorlog (1568-1648) zetten de twee strijdende legers, enerzijds de Hertog van Parma en anderzijds Prins Maurits van Oranje de polders onder water. Het dorp Groede met de kerk verviel daardoor tot een ruïne. Het kerkgebouw heeft door de inundatie dertig jaar lang in het zoute water gestaan. Pas tijdens het Twaalfjarig Bestand van 1609 tot 1621 werd er opnieuw bedijkt. Dit onder andere door de gebroeders Cornelis en Jacob Cats. Vanaf 1625 werd er weer gewerkt aan de opbouw van de kerk. In september 1635 vond de oplevering plaats. Door de komst van veel Walen, protestante vluchtelingen uit Frankrijk die zich hier vestigden, werd er in 1622 een zelfstandige Waalse kerk gesticht in de toen dichtgemetselde zuidelijke beuk. Tot 1817 maakten twee kerkgenootschappen, de Nederduits Gereformeerde Kerk en de Waalse of Franse Kerk gebruik van de kerk. Echter de financiële steun van de “tienden heffers”(belasting) bleef na de herbouw van 1635 uit. Met name de familie Cats liet het afweten. Dit ondanks de grote zakelijke belangen die Jacob Cats had in het toenmalige Staats-Vlaanderen. Een in 1668 ingezette juridische procedure door de kerk tegen de familie Cats, om hun verplichtingen tegenover de kerk na te komen heeft 29 jaar geduurd. In 1699 werd door de hoogste rechtbank, de Raad van Brabant het “doodvonnis” over de kerk uitgesproken. Als uiterste noodmiddel is de laatste resterende grond verkocht.

Renovatie
In 1740 kwam er eindelijk weer wat financiële ruimte, verstrekt door de Staten Generaal. Toen heeft er een goede opknapbeurt plaats gevonden. Uiteindelijk heeft de familie Cats in 1794 nog een flinke donatie gedaan. De huidige dooptuin, de preekstoel en de Cats-bank getuigen heden ten dage daar nog van. De zandloper bij de preekstoel gaf aan hoe lang de preek duurde. Tussen de jaren 1818 en 1868 is er diverse keren (groot) onderhoud gepleegd. Tijdens de restauratie van 1976 werd al duidelijk dat er nog meer gerestaureerd moest worden. Door de zout indringing uit het verleden, vielen er soms grote stukken stucwerk uit de muren en het plafond. De veiligheid kwam in het geding. Door het uitblijven van overheidssteun, heeft de bevolking rond 2009 zelf actie ondernomen en de kerk ingepakt met lakens. Dit om de “schande te bedekken”. Dit heeft veel publiciteit opgeleverd en het Rijk ertoe gezet om een bedrag van 1,5 miljoen euro beschikbaar te stellen. In 2009 en 2010 is de kerk en toren volledig gerestaureerd. Er heeft toen ook een eigendomsoverdracht van de kerkelijke gemeente naar de Stichting Grote Kerk Groede plaatsgevonden. Tevens is de inrichting aangepast aan multifunctioneel gebruik. Het kerkorgel is gerestaureerd en in 2016 weer in gebruik genomen.

Groede en de Tweede Wereldoorlog
Bij de bevrijding van West Zeeuws-Vlaanderen heeft Groede in de herfst van 1944 de status van Rode Kruis dorp gekregen. Op het dak van de kerk was een groot rood kruis geschilderd. Veel geëvacueerde bewoners en gewonden hebben toen in de kerk onderdak gevonden. Vermeldenswaardig is nog de tekst die aangebracht is op het voormalig knekelhuis aan de noordzijde. Een tekst die eeuwigheidswaarde heeft.
Soo gy nu zyt
Waren wij voor dezen
Soo wy nu zyn
Sult gy haast wesen
Anno 1752



Van welke kant je Groede ook nadert, al van ver zie je de toren van de Grote Kerk Groede. Kom binnen, luister naar het verhaal van die toren en dwaal door de eeuwenoude kerkzaal. Filmpjes tonen verhalen van toen, nu en de toekomst. Het gebouw is ook een plek van exposities en concerten. Zo komen verleden en heden hier prachtig samen. #grotekerkgroede

Openingstijden:
De Grote Kerk Groede is enkel in juli en augustus geopend voor bezoek.
Bezoeken op andere tijdstippen zijn op afspraak.